Тунтикун, утӑн 8-мӗшӗнче, Республика Элтепӗре Михаил Игнатьев тата Раҫҫейри патшалӑх канашлӑвӗн вӗренӳ пайӗн председателӗн ҫумӗ Алена Аршинова Шупашкарти 88-мӗш «Березенька» ача пахчине укҫа-тенкӗ тата техника енчен тивӗҫтерес тесе 500 пин тенкӗллӗ ятарлӑ сертификатпа чысланӑ. Сертификата «Ачалӑх ячӗпе, ачалӑхшӑн» ятпа ҫӳрекен ыркӑмӑллӑх марафонта пуҫтарнӑ укҫа-тенкӗрен уйӑрнӑ.
Асӑннӑ ача пахчи хӑйӗн ӗҫне 1970 ҫулта пуҫланӑ. Унтанпа вӑхӑчӗ самай иртнӗ, ҫавӑнпа та юлашки ҫулсенче учрежденине юсас, ҫӗнетес ыйту ҫивӗччӗн тӑрать иккен. Пӗлтӗр ача пахчине 250 пин тенкӗ уйӑрса панӑ пулнӑ, ҫакна пула учрежденире урай ҫӗнӗрен сарма тата ача-пӑча сӗтел-пуканӗ таврашне туянма май килнӗ. Кӑҫал хула хыснинечен ремонт ӗҫӗсем валли тата 350 пин тенкӗ уйӑрса панӑ, ку укҫана чӳрече блокӗсене улӑштарнӑ ҫӗре тата крыльца ремонтлас ӗҫе уйӑрнӑ.
Ача пахчи учрежденийӗн ертӳҫи Елена Кадирова пӗлтернӗ тӑрӑх иртнӗ кунсенче тивӗҫне сертификата вӗсем спорт площадки валли тӗрлӗ оборудовани туянма палӑртнӑ.
— Кӑҫал республика тӗп хулин ача сачӗсене юсама пӗтӗмпе 80 миллион тенкӗ уйӑрма планланӑ.
Комсомольскинче черетлӗ вӗренӳ ҫулӗнчен ҫӗнӗ ача пахчи хута ямалла. Унта пурӗ сакӑр ушкӑн пулмалла.
Вырӑнти район хаҫатне — «Каҫал Ене» — уҫма хатӗрленекен учреждени пуҫлӑхӗ Анна Албутова пӗлтернӗ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра ҫутӑ кӗртессипе тимлеҫҫӗ. Тата ытти вак-тӗвек ӗҫ те юлнӑ-мӗн. Ҫапах та учреждение авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне хута ярасшӑн иккен.
Тӗп йывӑрлӑх шутне заведующи кадрсем тупассине кӗртет-мӗн. Сӑмахран, воспитатель, музыка ертӳҫи, медаппа, педагог-психолог, апат пӗҫерекен, ачасене вӑй-хал культурине хӑнӑхтаракан, завхоз, ҫӗвӗҫ-кастелянша, машинӑпа кӗпе-йӗм ҫӑвакан, ӑна-кӑна тӑвакан рабочи, хуралҫӑ кирлӗ. Ача пахчине ӑшӑтма тытӑнсан газ котельнӑйӗн операторне ӗҫе илме тивӗ.
Пурнӑҫӗ укҫа ҫинче тытӑнса тӑракан пулса кайрӗ те унсӑр пӗр утӑм тӑваймӑн. Халӗ, ав, пӗчӗк ачаллисене шиклентерекен хыпар пӗлтереҫҫӗ — ача пахчишӗн тӳлев кӑҫалхи авӑнӑн 1-мӗшӗнчен пилӗк хут ӳсме пултарать имӗш. Кун пирки РФ Патшалӑх Думин вице-спикерӗ Людмила Швецова саккун кӑларакансен президиумӗн паянхи ларӑвӗнче каланӑ иккен.
Кун пек хӑрушлӑх вӗренӳ ҫинчен калакан федераци саккунне улшӑну кӗртнӗ хыҫҫӑн сиксе тухать иккен. Тӗпренчӗкӗсем ача пахчине ҫӳрекенсен ашшӗ-амӑшӗ вӗренӳ пулӑшӑвӗшӗн мар, шӑпӑрлансене пӑхнӑшӑн тӳлеме ӳлӗмрен пуҫлӗ. Ку вӑл ылмашусем кӗртнӗ саккунпа килӗшӳллӗн. Унта ҫӑмӑллӑхҫӑсен категорине палӑртасса палӑртнӑ мӗн-ха. Сӑмахран, тӑлӑхсене, сусӑрсене асӑннӑ. Анчах федералсем регионсенче ҫӑмӑллӑхҫӑсен йышне кӗртнӗ хӑш-пӗр йыша та сирсе хӑварнӑ иккен. «Нумай ачаллисем пирки те асӑнман», — тенӗ тӗлӗнсе вице-спикер. Ҫапла вара вӑл татӑклӑ йышӑну тӑвиччен ҫиччӗ виҫсе пӗрре касма сӗнсе чӗнсе каланӑ.
Вӑл пачах ҫӗнӗрен ҫӗкленекенскер мар-ха. Шупашкарти Мир проспектӗнче вырнаҫнӑскер хӑй вӑхӑтӗнче «Атӑлҫин пир-авӑр компанийӗ» общество аллинче пулнӑ. Предприяти панкурта тухнӑ хыҫҫӑн уйрӑм алӑри ача-пӑча учрежденине хупса хунӑ. Пӗлтӗрхи кӗркунне ӑна Шупашкар хула администрацийӗ туяннӑ.
Садика юсамаллине кура ӑна пӗр вӑхӑтлӑха хупса лартнӑ. Халӗ вара ӑна хӗрсех юсаҫҫӗ. Ӗҫе вӗҫе ҫитерсен садикра 11 ушкӑн уҫӑлмалла, пурӗ 236 ачана йышӑнмалла. Проектпа пӑхсан, вырӑнӗ 12 ушкӑнлӑх-ха. Анчах пӗринче физкультура залӗ йӗркелеме шут тытнӑ. Ача пахчине кӗркунне валли юсаса пӗтерме палӑртаҫҫӗ-мӗн.
Ҫапла хушнӑ паян Шупашкар районӗнче пулнӑ май республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев шкул ҫулне ҫитменнисен Кӳкеҫре ҫӗкленекен учрежденине ҫитсе курнӑ хыҫҫӑн.
240 вырӑнлӑ ача пахчине уҫасси пирки хӑй вӑхӑтӗнче пачах урӑх вӑхӑта асӑнатчӗҫ. Тӗрӗсрех, пӗлтӗрхи ака уйӑхӗн 1-мӗшӗ пирки калатчӗҫ. Анчах шаннӑ кайӑк йӑвара пулман тенӗ евӗр пулса тухрӗ — унтанпа шыв-шур юхман мар, ҫапах та ҫӗнӗ ача пахчи хута каяймарӗ-ха. Пӗчӗккисен учрежденине тума республика хыснинчен кӑҫал 30,2 миллион тенкӗ уйӑрнӑ иккен. Хальлӗхе 3,4 миллионӗпе кӑна усӑ курнӑ.
Ҫурта «Парнас» общество хӑпартать иккен. Асӑннӑ обществӑна республика ертӳҫи социаллӑ пӗлтерӗшлӗ объектсене ҫӗклессине вӑраха янишӗн ӳпкелесе илнӗ. Михаил Игнатьев палӑртнӑ тӑрӑх, асӑннӑ общество кун пек пӗрре кӑна мар хӑтланать-мӗн. «Парнас» ертӳҫи ӗҫе кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗнче вӗҫлеме шантарать иккен. Республика Элтеперӗ ача пахчине авӑнӑн 1-мӗшӗ тӗлне хута яма ЧР Вӗренӳ тата Ҫурт тӑвӑм министерствисене, район администрацийӗсене хушса каланӑ.
Чӑваш Республикинче паянхи кун та самаях ҫивӗч ыйту вӑл — шкула ҫулне ҫитмен ачасене ятарлӑ учрежденисене вырнаҫтарасси. Кӑҫалхи ҫулпа тӳр килсе республикӑра 1-7 ҫулхи ачасен проценчӗ 70,6% таранах ҫитет. Кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчи кӑтарту тӑрӑх ача пахчине вырнаҫма черет тӑракансен шучӗ 1,5 ҫултан иртнӗ 16 432 ача, вӗсенчен 91,3% 1,5–3 ҫула ҫитнӗ пепкесем.
Ҫак ыйтӑва татса парас тӗллевпе кӑҫал Чӑваш Енре 8 ҫӗнӗ ача пахчи хута ярас ӗҫ вӗҫленнине паллӑртнӑ, унсӑр пуҫне тата виҫҫӗшӗ реконструкци хыҫҫӑн хӑйӗн ӗҫне пуҫламалла. Ҫак ӗҫ-пуҫа пула ача пахчисенче 1 743 ҫӗнӗ вырӑн тупӑнӗ. Республикӑри вӗренӳ министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх тӗллеве пурнӑҫлама республика хыснинчен 366,6 млн., вырӑнти укҫа-тенкӗрен 140,4 млн укҫа уйӑрмалла.
Шупашкар хулинче пӗтӗмпе 2 ача пахчи уҫӑлӗ (475 вырӑн), ыттисем ҫак тӑрӑхсенче ӗҫлеме пуҫламалла: Комсомольски районӗнче — 2, Кӳкеҫре (Шупашкар районӗ, 240 вырӑн) тата Йӗпреҫпе Елчӗк (95 вырӑн) районӗсенче — пӗршер ача пахчи.
Кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи «Ҫӑлкуҫ» ача пахчинче (Аслӑ Пӑла Тимеш шкулӗ ҫумӗнче ӗҫлет) кӗнеке эрни уҫӑлчӗ. «Кӗнеке — лайӑх юлташ» утренник иртрӗ. Хӑнана, ачасем патне, Буратинӑпа Пӗлменскер пуканесем ҫитрӗҫ. Буратино ачасене тупмалли юмахсем пачӗ. Хӑнана, ачасем, кӗнеке ҫинчен ваттисен сӑмахӗсем, сӑвӑсем каласа пачӗҫ.
Буратино кӗнеке мӗнрен пулнине, ӑна кӑларма нумай ҫын кирлине каласа пачӗ. Ачасем тимлӗн итлерӗҫ.
Пӗлменскере телеграммӑсене салатса пама хаваспах килӗшрӗҫ. Буратино пӗтӗм ачасене вулавӑша хӑнана чӗнсе хӑварчӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта ача пахчи шучӗ ӳсрӗ — «Маленькая страна» (чӑв. «Пӗчӗк тӗнче») ятлине паян уҫрӗҫ. Мероприятие республика Элтепӗрӗ Михаил Игнатьев та хутшӑнчӗ. «Ҫитес ҫул Ҫӗнӗ Шупашкарта тата тепӗр ача пахчи хута яма палӑртса хунӑ. Шансах тӑратӑп, ку ӗҫе те строительсем хӑйсем ҫине илнӗ яваплӑха вӑхӑтра пурнӑҫласса. Хулара тата та 160 хушма ача сачӗн вырӑнӗсем пулӗҫ. Ҫакна кура, 160 ҫемье ырӑ пулӑмшӑн савӑнма пултарӗ», — терӗ Михаил Васильевич хӑйӗн сӑмахӗнче. Элтепӗр парне пама та манмарӗ — 34 ҫӗнӗ вырӑн йӗркелеме ача пахчине 480 пин тенкӗлӗх свидетельство парнелерӗ.
240 ача йышӑнма пултаракан вӗренӳ учреждение 2011 ҫулта хӑпартма пуҫланӑ, пурӗ 104 миллион тӑкакланӑ. 2 хутлӑ ҫурта паянхи кун ыйтакан хӑтлӑха тӗпе хурса туса лартнӑ — кунта бассейн та пур, спорт пӳлӗмӗсем темиҫе. Вӑйӑ пӳлӗмӗсем теттесемпе пуян — туп тулли вӗсем кунта.
Ача пахчине уҫни пурин кӑмалне те ҫӗклерӗ — ашшӗ-амӑшӗсенне те, ачасенне те.
Сӑнсем (42)
Виҫӗмкун, авӑнӑн 20-мӗшӗнче, Ҫӗрпӳ районӗнче ҫӗнӗ ача пахчи уҫӑлнӑ. Хаваслӑ лару-тӑрура уҫма унта республика Элтепӗрӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ.
6№ «Юмах» ача пахчине 2011-2020 ҫулсенче Чӑваш Республикинче шкулчченхи вӗрентӗве аталантармалли программӑпа килӗшӳллӗн ҫӗкленӗ. Ҫурта хута яма пӗтӗмӗшле 117,1 миллион тенкӗ тӑкакланнӑ. Вӗсенчен 111,3 миллион тенкӗ — республика хыснинчен, 5,8 миллион тенкӗ — вырӑнти бюджетран уйӑрнӑ пулнӑ.
«Ачасемпе ашшӗ-амӑшӗн кӗтнӗ ӗмӗчӗ тинех пурнӑҫланчӗ. Чӑннипех те юмахри пек кермен кӗтсе илчӗ», — тесе палӑртнӑ Михаил Игнатьев. «Ҫак ҫурта хута янине кура Ҫӗрпӳ районӗнче ача пахчи черетӗнче тӑракансен шучӗ пӗтрӗ. Шансах тӑратӑп, ҫакӑнта ҫӳрекенсенчен пулас космонавтсем, министрсем, адмиралсем пулӗҫ», — тесе хавхалантарнӑ ачасене Михаил Игнатьев.
Ача пахчи харӑсах 240 ача йышӑнма пултарать. Республика Элтепӗрӗ ача пахчинче тата та 50 хушма вырӑн йӗркелесе яма 675 пин тенкӗ туянмалӑх свидетельство парса чысланӑ. Пухӑннӑ ашшӗ-амӑшӗсен ячӗпе Ҫӗрпӳре пурӑнакан Татьяна Ипатова чӗререн тав сӑмахӑсем каланӑ.
Пахалӑха тата тирпейлӗхе ача пӗчӗкрен хӑнӑхать. Хӗрӗх ҫула яхӑн ӗнтӗ пирӗн ҫӗршыв ачисем ӑшӑ та хӑтлӑ керменсенче ҫитӗнеҫҫӗ, ушкӑнра пурӑнма вӗренеҫҫӗ. Маларах ҫак ача пахчисем пӗр-пӗринчен нимӗнпе те уйӑрӑлса тӑман: пур ҫӗртре те пӗр стандарт. Анчах та хальхи вӑхӑтра, пасар йӗрки мала тухнӑ пирки, кашни хуҫалӑх хайне хитререх енӗпе кӑтартма тӑрӑшать. Ҫӗнӗ Шупашкарти «Ремсервис» хуҫалӑх та хӑйӗн пуласлӑхне ятарласа ача-пача валли сӗтел-пукан кӑларас енӗпе ҫыхӑнтарать.
Иртнӗ уйӑхра кунта пӗр садик валли дивансем, шкафсем, сӗтел-пукан туса хатӗрленӗ, хак пама тӑратнӑ. Пӗтӗм япала — ятарласа ача-пача валли кӑна. Сӗтел-пукан пуҫтарнӑ чух маҫтӑрсем ача сывлӑхне малти шая лартнӑ: сӑрӑ тӗсне те, япала виҫине те, меллӗхне те. Хуҫалах ертӳҫи Васильева Лидия каланӑ тӑрӑх «Ремсервис» кӗске вӑхӑтрах ҫулталӑкра вун-вунпилӗк ача-пача керменне сӗтел-пуканпа тивӗҫтерме пултарать, вӑхӑтра систерӗрмелле кӑна. Анчахрах Ҫӗнӗ Шупашкарти икӗ ача пахчине ҫӗнетнӗ те ӗнтӗ вӗсем. «Сире мӗн кирлине маларах каласа хурӑр кӑна», — пӗлтерчӗ хуҫалӑх ертӳҫи.
+24.3 °C